Seher Alp 
Reuters’ta yer alan tahlilde, konut bölümüne yönelik yeni paketler sonrası satışlarda artış beklentisi oluştuğu, fakat kelam konusu paketlerin fiyatlarda istenen dengelenmeye tahlil olmayacağı belirtildi.
Konut inşaatlarında yavaşlama ve fiyatlarda yıllık yüzde 100’e ulaşan artışların akabinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan vatandaşları konut dalındaki dalgalanmalardan korumak maksadıyla üç yeni paket açıkladı fakat, bölüm temsilcileri önlemlerin konut fiyatlarını aşağı çekmede başarılı olacağından kuşkulu.
Dal temsilcileri, yüzde 1’in altındaki kredi faizi imkânının konut piyasasına canlılık getireceğini ve birinci el satışlara yüzde 20 civarında olumlu katkı sağlayabileceğini belirtirken; artan maliyetler, liradaki bedel kaybı ve yeni konut arzındaki zayıf seyir nedeniyle kısa vadede konut fiyatlarındaki yükselişin denetim altına alınmasının ise sıkıntı olduğuna dikkat çekiyor.
GAYEYE ULAŞMA BAHTINI AZALTAN ÖGELER VAR
Hükümet, açıkladığı önlemler kapsamında konut üreticilerine aşikâr koşullar altında ucuz finansman sağlayarak konut arzını artırmayı ve bu sayede fiyatları istikrara oturtmayı amaçlıyor. Fakat yüzde 40 tamamlanma oranına ulaşmamış projelerin kapsam dışında bırakılması ve yüzde 70 resmi enflasyon ortamında fiyatların bir yıl sabit tutulması kuralı, firmaların bundan yararlanmasını, hasebiyle da düzenlemenin hedefine ulaşma talihini azaltıyor.
Öte yandan, paketlerin açıklanmasının çabucak akabinde konut fiyatlarında ani artışlar yaşandığına yönelik kamuoyunda tenkitler yükselirken, Maliye Bakanı Nureddin Nebati de Twitter’dan yaptığı açıklamada kimi internet sitelerinde “birtakım fırsatçıların” konut fiyatlarında fahiş artışlar yaptıkları ihtarında bulundu.
YÜZDE 40’I TAMAMLANMIŞ PROJELER İÇİN
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Pazartesi günü Kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, vatandaşları konut dalındaki arızi dalgalanmadan korumak hedefiyle bir dizi önlemi hayata geçirme kararı aldıklarını belirterek, kesime yönelik 3 paket açıklamıştı.
Paketlerden ikisi konut alacaklara belirli kurallar altında yüzde 1’in altında faizle uzun vadeli kredi imkanı sağlarken; paketlerden biri kapsamında ise inşaat firmalarına muhakkak kriterleri karşılayan konut projelerinin tamamlanması için uzun vadeli finansmana erişim imkanı sunuldu.
Buna nazaran, minimum yüzde 40’ı tamamlanmış ve yüzde 50’si satılmamış inşaat projelerine, 1 yıl boyunca konut satış fiyatını sabit tutma taahhüdü karşılığında finansman sunulacak.
YENİ KONUT FİYATLARI YILLIK YÜZDE 102.2 ARTMIŞTI
TCMB datalarına nazaran, konut fiyat endeksi şubatta bir evvelki aya nazaran yüzde 13.5, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran de yüzde 96.4 artış gösterdi. Yeni konutlarda ise fiyat endeksi Türkiye genelinde yıllık yüzde 102.2 artarken; artış oranı İstanbul’da yüzde 114.6, Ankara’da yüzde 119.5 olarak gerçekleşti.
SATIŞLARDA ARTIŞ BEKLENTİSİ
Konut dalına yönelik projeler geliştiren Babacan Holding’in İdare Heyeti Lideri İbrahim Babacan, “Faiz oranının yüzde 0.99 olmasıyla, konut muhtaçlığı olmayanlar için bile konut büyük bir yatırım aracı olacak. Enflasyon oranının yüzde 70’lerde gittiği bir ortamda yıllık %12 ile borçlanabilmek büyük imkan” dedi ve ekledi:
“Bu fırsatı kullanmak isteyenlerin yaratacağı taleple satışlarımızın geçen aylara nazaran en azından yüzde 20-25 oranında artışla başlayıp üst gerçek gideceğini düşünüyorum.”
Konut alıcılarına yönelik kıymetli dayanağa rağmen konut üreticilerine yönelik finansman paketinin ise gereksinimi karşılamada eksik kaldığını belirten Babacan, yüzde 40 tamamlama koşulu nedeniyle birçok projenin kapsam dışında kaldığına dikkat çekti.
Asıl gereksinim duyulanın yeni projelere dayanak verilmesi olduğunu belirten Babacan, lakin bu sayede piyasadaki stok düzeyinin yükseltilerek konut fiyatlarının da dolaylı olarak regüle edilebileceğini söyledi.
‘YENİ BAŞLAYACAK PROJELERE DE TEŞVİK OLSAYDI…’
Babacan, “Başladığımız 1,000 konutluk yeni projemiz var. İnşaatta yüzde 20 düzeylerinde olduğumuz için bu dayanaktan yararlanamayacağız. Ayrıyeten çekmecede tuttuğumuz 8-9 proje var. Yeni başlayacak projelere teşvik olsaydı, bu finansman imkanını kullanıp başlayabilirdik. Bizim durumumuzda birçok firma var” dedi ve ekledi:
“Bankadan finansman temin etmek istediğimizde kredi maliyeti yaklaşık %30 bandında. Öte yandan bankalar zati Merkez Bankası son periyotta kredilerdeki karşılık meblağını artırıp piyasayı sıkılaştırdığı için kredi verme konusunda çok isteksiz. İnşaat bölümü olarak bankalardan finansman bulamıyoruz. Kendi öz kaynaklarımızla sonlu formda hareket etmeye çalışıyoruz.”
YÜZDE 40 BAREMİNİN ESNETİLMESİ TALEBİ
İstanbul İnşaatçılar Derneği Lideri Nazmi Durbakayım da yüzde 40 bareminin esnetilmesi beklentisine işaret ederek, “Ruhsatını almış ya da başlamış projeleri içine alacak halde genişletilirse çok daha yararlı olur. Hem istihdam hem de üretim anlamında” diye konuştu.
Birçok oyuncunun kaidelerden ötürü daldan çekildiğini belirten Durbakayım, “Bu kararlardan, dala uzun yıllarını vermiş fakat son yıllardaki koşullardan ötürü mali yapısı bozulmuş firmaların da faydalanabilmesi ismine gereken düzenlemelerin yapılacağını ümit ediyoruz” dedi.
‘FİYATLARIN SABİT TUTULMASI UYGULANABİLİR DEĞİL’
Öte yandan birtakım konut üreticileri ise, başka kriterleri karşılıyor olsalar bile fiyatları 1 yıl boyunca sabit tutma kaidesinin yüksek enflasyon ve maliyet atışı ortamında uygulanabilir olmadığına işaret ediyor.
Konut üreticisi Mint’in Kurucu Ortağı Sefer Altıoğlu, “İnşaat maliyet artışı aylık ortalama yüzde 10’larda. Ucuz krediden faydalanacağım diye örneğin önümüzdeki sekiz ayda görünen kabaca yüzde 80 maliyet artışına nasıl katlanacağım? Bu çok kabul görebilir değil” diye konuştu.
TÜİK bilgilerine nazaran, inşaat maliyet endeksi martta bir evvelki aya nazaran yüzde 9.58, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran ise yüzde 101.57 artış kaydetti.
Altıoğlu, “Biz bu ortamda yeni projelere girme konusunda iştahlı değiliz. Zira birincisi maliyetler şimdi öngörülebilir değil. İkincisi maliyet artışları devam ederse bunu satacağımız alım gücü nerede? O soruların yanıtı net değil” diye konuştu. (REUTERS)
