Evrenin en güçlü parçacık çarpıştırıcıları galaksimizde saklı

Süpernovaların Potansiyel PeVatron Olarak Hizmet Verebileceğini Gösteren Yeni Araştırma

Son yapılan araştırmalar, dev yıldızların patlamaları olan süpernovaların, uygun koşullar altında bir PeVatron’a dönüşebileceğini gösteriyor. PeVatron, saniyede bir katrilyon elektronvolt (PeV) enerji üretebilen bir kaynağı ifade eder – bu da dünyanın en güçlü atom çarpıştırıcısı olan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndan (LHC) bin kat daha güçlü demektir.

Yaklaşık yüz yıldır, astronomlar evrenden gelen yüksek enerjili parçacıklar yani kozmik ışınları gözlemlemektedir. Bu ışınlar genellikle protonlardan ve bazen ağır element çekirdeklerinden oluşmaktadır. Dünyanın manyetik alanı veya üst atmosferi genellikle bu ışınları saptırır veya emer, ancak bazıları yüzeye kadar ulaşabilir. Bu durumda, her saniye vücudumuza bir kozmik ışın çarpıyor.

Bilim insanları uzun bir süredir, bu yüksek enerjili kozmik ışınların kaynağının süpernovalar olabileceğinden şüphelenmekteydi. Çünkü bu dev yıldız patlamaları, gerekli enerjiye, bol miktarda temel parçacığa ve bu parçacıkları kozmosa fırlatmadan önce hızlandıracak manyetik alanlara sahiptir.

Ancak şimdiye kadar Tycho ve Cassiopeia A gibi yakın süpernova kalıntılarından gelen kozmik ışınlar, beklenenden çok daha düşük seviyede ölçülmüştü. Bu durum, süpernova hipotezini zayıflatmıştı.

Astronomy & Astrophysics dergisinde yayımlanacak yeni bir makalede araştırmacılar, süpernova hipotezine yeniden can verdi. Araştırmalarına göre, bazı özel durumlarda süpernova kalıntıları gerçekten PeV seviyesinde kozmik ışınlar üretebiliyor.

Bunun için yıldızın süpernova haline gelmeden önce en az iki Güneş kütlesi kadar madde kaybetmesi gerekmektedir. Bu durum oldukça yaygındır; güçlü yıldız rüzgarları, patlama öncesinde yıldızın dış katmanlarını uzaya savurabilir. Ancak kritik nokta, bu maddenin çok fazla dağılmaması ve yoğun, kompakt bir kabuk şeklinde yıldızın yakınında kalmasıdır.

Süpernova gerçekleştiğinde, patlamadan gelen şok dalgası bu yoğun kabuğa çarpabilir. Bu esnada manyetik alanlar aşırı derecede güçlenir ve kabuktaki rastgele alt atomik parçacıklar şok dalgasında hızlandırılarak ileri geri fırlatılır. Her iterasyonda enerji kazanan parçacıklar, nihayetinde yeterli güce ulaşır ve kozmik uzaya yayılır.

Ancak bu aşırı enerjili süreç sadece birkaç ay sürer. Şok dalgası yavaşladığında, sistemin gücü azalır ve PeV üzeri kozmik ışınlar artık üretilmez.

Bu durum, neden bugüne kadar aktif bir PeVatronun doğrudan gözlemlenmediğini de açıklar. Samanyolu’nda birkaç yılda bir süpernova patlaması olsa da, hiçbiri modern çağda bu kısa PeV üretim penceresi sırasında yeterince yakın olmamıştır. Bilim insanları şimdi sabırla beklemek durumundadır.

Related Posts

Grok hakkında erişim engeli kararı

Grok hakkında erişim engeli kararı

Klima kullanmadan arabayı serinletmenin yolunu açıkladı: Sosyal medyada izlenme rekoru kırdı

Yaz aylarında otomobilin içi adeta bir fırına dönüşüyor. Aracına binmek isteyenler yoğun sıcakla karşılaştığında ilk işi klimayı açmak oluyor. Ancak sosyal medyada hızla yayılan ve izlenme rekoru kıran bir video, klimasız serinlemenin pratik bir yolunu gösterdi.

Başlıksı1000 yıldır kayıp olan Babil ilahisi yapay zekâyla çözüldü

Uzmanlardan oluşan uluslararası bir ekip, yaklaşık 1000 yıldır kayıp olan Mezopotamya dönemine ait gizemli bir ilahiyi çözdü. Kil tabletlere yazılmış olan “Babil İlahisi”, antik Babil kentinin ihtişamını gözler önüne seriyor ve kent sakinlerinin günlük yaşamına dair yeni bilgiler sunuyor. Keşfin ayrıntıları, Iraq dergisinde yayımlandı.

Tesla’dan bir ilk: Sürücüsüz araç sahibine teslim edildi

Otoban ve ara sokaklardan geçen sürücüsüz araç, yolu başarıyla kat etti

Okul Sporları Türkiye Okçuluk Şampiyonası Sivas’ta başladı

Okul Sporları Küçükler, Yıldızlar ve Gençler Türkiye Okçuluk Şampiyonası, Sivas’ta başladı. Yarın sona erecek şampiyonada, dereceye giren sporculara ödülleri verilecek.

Sutopunda Avrupa Şampiyonası biletini aldık

Sutopu Erkek Milli Takımı, 2026 Avrupa Şampiyonası’na katılma hakkı elde etti.